1994, 2001 ve 2016

ORTAK AKIL

Özkan Başaran

Esnaflığa başladığım 1985 yıllarında tecrübeli bir esnaf bana “Düşmanın varsa bir Vergi Numarası bir de Bağ-Kur Numarası edinsin yak karşısında sigarayı bak keyfine” demişti.

Uzun yıllar ne demek istediğini anlamamıştım.

Ne zamanki, 1994 Krizi’ni yaşadım o zaman anladım.

Çiller’in Başbakan olduğu o dönemde bir taraftan 3 değişik Gelir Vergisi ödemeye çalışırken bir de  yükselen Bağ-Kur Primleri’ni ödemeye çalışıyordum.

%100 Devalüasyon ile iğneden ipliğe 2 misli zamlar gelmişti.

Raflarımdaki mallar erimiş borçlarımı ödeyemez hale gelmiştim.

Öylesine bir derin kriz yaşamıştık ki, Cumhuriyet Tarihi böylesi bir ekonomik bunalım görmemişti.

Dudağımın kanını emerek batmadan krizden çıkmayı başardım.

Sonra 2001 Ekonomik Krizi’ni yaşadık. 1994 Krizi kadar sarsıcıydı. Bankalar batıyor şirketler iflas ediyordu.

Faturayı da her zamanki gibi ezilen Halk yığınları ödüyordu.

Ekonomiyi Halk mı bozmuştu?

Elbette Halk bozmamıştı. Üstelik fakir Halk sadece kemer sıkıyor denileni yapıyordu.

Bizim gibi Ülkelerde Siyasi İktidar’ın ihtiraslarıyla yapılan hataların bedeli garip Halka ödettirilir.

Halkın suçu ne ki?

Kabullenmek ve susmak.

Halk ne yapsın?

Anayasal Hakk’ını kullansın.

Meşru tepkisini göstersin.

Halk gereken tepkiyi koyamıyorsa, başına gelenlere katlanmasını bilecek.

Demokrasi denilen şey olan biteni seyretmek değil, kendine dokunan durumlarda refleksini göstermektir.

Kısaca kendinden yana olmaktır.

Her neyse gelelim bu güne.

Küçük bakkal dükkânımı hala çalıştırmaya uğraşıyorum. Bana bu lafları söyleyen tüccar ağabeyim yıldızlarla buluşalı 10 yıl geçti.

Söylediği sözler her zamankinden çok daha fazla geçerli.

Döviz aldı başını gidiyor.

Faizler yükseliyor.

Tüccar malını satmak istemiyor.

Kredi Kuruluşları notumuzu düşürüyor.

Paramız her gün değer kaybediyor.

Bütün bunlar “Ekonomik Krizi mi kapıda” algılarını yükseltiyor.

Siyasi İktidar ne yapıyor?

Küçük Gelinler’in mağduriyetini ortaya atarak gündem saptırmaya çalışıyor.

Ama olmuyor.

Tepkiler artınca geri adım atmak durumunda kalıyor.

“Kriz yok” deniliyor.

Fakat Doları’n yükselişinin önüne geçilemiyor.

Ekonomi Alarm veriyor.

Siyasi İktidar gündem değiştirmekle krizi gizleyemez hale geldi.

Çünkü gerçeklerin ortaya çıkma gibi bir huyu vardır.

İçinde bulunduğumuz bunalımlı günler bana 1994’ü anımsatıyor.

O da yetmiyor 2001 Ekonomik Krizi’ni de hatırlatıyor.