İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü, Doğa Koruma Merkezi Vakfı ve IUCN Urban Alliance işbirliği ile yürütülen "İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü'nde Toplumsal Uyuma Yönelik Orman Ekosistem Hizmetleri" Projesi, Avrupa Birliği'nin İklim Değişikliği Adaptasyonu Hibe Programı kapsamında geliştirilmiştir. Proje, Katılımcı Haritalama yaklaşımını kullanarak İstanbul ormanlarındaki ekosistem hizmetlerini açığa çıkarmayı ve sürdürülebilir orman yönetimine katkı sağlamayı hedefliyor. Çalışmalar, İstanbul'un yanı sıra Kırklareli, Edirne ve Tekirdağ'da da yürütülmüştür.
Katılımcı Çalıştaylarla Ormanların Ekosistem Hizmetleri Değerlendirildi
Proje kapsamında düzenlenen çalıştaylara, İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü'ne bağlı 10 farklı orman işletme müdürlüğünden yaklaşık 100 katılımcı katıldı. Çalıştaylarda ekosistem hizmetlerinin ormancılık faaliyetleri ile olan ilişkisi detaylı sunumlarla ele alındı. Bu toplantılar sırasında, 630.000 hektarlık orman alanında sunulan ekosistem hizmetleri tartışıldı ve haritalandı. Orman işletme şefleri, kendi sorumluluk alanlarındaki ekosistem hizmetlerini değerlendirerek, haritalama sürecine aktif olarak katıldı.
İklim Değişikliğine Karşı Hassas Alanlar Belirlendi
Katılımcılar, ormanların sunduğu ekosistem hizmetlerini değerlendirmekle kalmayıp, aynı zamanda iklim değişikliğinin ormanlar üzerindeki potansiyel etkilerini ele aldılar. Bu kapsamda, iklim değişikliğine karşı hassas alanlar belirlendi ve geleceğe yönelik tahminlerle birlikte "sıcak nokta" önerileri geliştirildi. Hidrolojik süreçler hem lokal hem de havza bazında detaylı bir şekilde incelenirken, geçmişte yaşanan afetlerin etkileri ve gelecekteki riskler tartışıldı.
Ekolojik ve Ekonomik Değerler Bütüncül Bir Yaklaşımla Ele Alındı
Haritalama çalışmaları, yalnızca ekosistem hizmetlerinin tanımlanmasını değil, aynı zamanda ormanların ekolojik, ekonomik ve sosyal faydalarının bütüncül bir şekilde ortaya çıkarılmasını da hedefledi. Özellikle odun dışı orman ürünleri ve yöre halkının bu ürünlerin pazar potansiyeli üzerinde yapılan çalışmalar, sürdürülebilir ekonomi için önemli veriler sundu. Ayrıca ormanların kültürel değerleri de dikkate alınarak, toplumla orman ekosistemlerinin nasıl daha uyumlu hale getirilebileceği üzerinde duruldu.
Toplumsal Uyum ve Çevresel Dayanıklılık İçin Katılımcı Yöntemler
Bu proje, İstanbul ormanlarının sürdürülebilir yönetimi için katılımcı yöntemlerin ne kadar etkili olduğunu gözler önüne serdi. Çalıştaylar ve haritalama süreci, yerel paydaşların katılımını artırarak toplumsal uyum ve çevresel dayanıklılığı güçlendirmeyi amaçlıyor. Orman ekosistemlerinin hem insan topluluklarına hem de doğaya nasıl daha faydalı hale getirilebileceği üzerine önemli adımlar atıldı.
İstanbul Ormanları Sürdürülebilir Yönetim İçin Model Oluyor
Proje, İstanbul ormanlarının iklim değişikliğine uyumlu yönetimi için dünya çapında bir model oluşturma potansiyeline sahip. İstanbul gibi metropol bölgelerdeki ormanların, ekosistem hizmetlerinin katılımcı yöntemlerle haritalanarak korunması, hem yerel topluluklar için fayda sağlıyor hem de global ölçekte örnek teşkil ediyor. Bu kapsamda geliştirilen veri tabanı ve modelleme yaklaşımları, Sürdürülebilir Orman Yönetimi için geleceğe dönük önemli bir adım olarak öne çıkıyor.
Fotoğraf: İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü
Kevser Çelik
