"Kan Uyuşmazlığı önlenebilir bir Sağlık Sorunu'dur"

* “Anne negatif kan grubuysa ve baba pozitif kan grubuysa kan uyuşmazlığı sorunuyla karşılaşabilirsiniz” diyen Kırklareli Halk Sağlığı Müdürü Dr. Çiğdem Cerit; “İlimizde 2016 yılında 3495 gebe kadından 267 kadında Rh uygunsuzluğu tespit edilmiş olup riskli gebe kapsamında aile hekimleri tarafından takipleri yapılmış ve gebeliği devam edenlerde de takipleri yapılmaktadır” dedi.

HABER MERKEZİ

Kırklareli İl Halk Sağlığı Müdürü Dr. Çiğdem Cerit, Kan Uyuşmazlığı’nınn önemli bir sağlık sorunu olduğunu söyledi. Cerit; “Anne negatif kan grubuysa ve baba pozitif kan grubuysa kan uyuşmazlığı sorunuyla karşılaşabilirsiniz” dedi. Ailelerin evlilik öncesinde ve gebelik planlamadan önce aile hekimliklerinden ve diğer sağlık kuruluşlarından danışmanlık hizmetleri alabildiğini söyleyen Cerit; “Gebelik sürecinde aile hekiminiz tarafından düzenli takiplerinizde kan uyuşmazlığı ve diğer hastalıklar için ücretsiz olarak taramalar yapılmaktadır. Gebe kalmayı planladığınızda veya gebeliğiniz başladığında aile hekiminize başvurmayı unutmayınız” dedi.

* “Kan uyuşmazlığı nedir?”

Cerit Kan uyuşmazlığın neden olduğu faktörleri ise söyle açıkladı;

“Kan grubumuzu oluşturan “Rh” faktörü, alyuvarlarda bulunan bir proteine göre belirlenir. Çoğu insanın alyuvarlarında bu protein vardır ve kan grupları Rh (+) (pozitif)tir. Alyuvarlarında bu proteini taşımayan kişiler ise Rh (–)(negatif) kan grubuna sahip olarak adlandırılır. Rh faktörünün önemi, bu proteini alyuvarlarında taşımayan Rh (-) birinin kanı, Rh (+) birinin kanıyla temas ederse, bu kişi, tanımadığı bu proteini zararlı olarak algılar ve bir mikrop gibi, savunma sistemi Rh proteinine karşı savaşmak üzere antikor üretir. Bu duruma “duyarlılaşma” diyoruz.”

* “Gebelik Döneminde Kan Uyuşmazlığı”

Cerit, Gebelik döneminde ise kan uyuşmazlığını şöyle açıkladı; “Kan uyuşmazlığının en sık örneği, gebelikte karşımıza çıkıyor. Rh(-) bir anne, karnında Rh (+) olan bir bebek taşıyorsa, duyarlılaşma olabiliyor. Eğer anne Rh(-), baba Rh (+) ise, anne karnındaki bebek, %75 olasılıkla, Rh (+) kan grubuna sahip olacaktır. Bu kan grubundaki, yani alyuvarlarında Rh proteini taşıyan bebek, anneyi duyarlılaştırabilir. Yani, anne bu yabancı proteine karşı antikor üretip, onu yok etmeye çalışabilir. Annenin oluşturduğu antikorlar, anne karnındaki bebeğin alyuvarlarına saldırınca, bebeğin kan hücreleri yok edilip, ciddi kansızlık, beyin hasarı hatta bebeğin anne karnında ya da doğunca ölmesine sebep olabilir. Bu sıkıntıların daha önce yaşanmadığı ve sorunsuz giden bir gebelikte, kan uyuşmazlığı olan annenin ilk gebeliği ise, ancak doğumdan sonra annenin kanıyla bebeğin kanı karşılaşır ve anne duyarlılaşır. Ama bebek, anne duyarlılaşmadan sorunsuz doğmuş olur. Duyarlılaşan anne sonraki gebeliklerde, bebek Rh (+) olursa, O’nun hücrelerini yabancı olarak tanıyıp saldıracaktır” dedi.

* “Nasıl Tespit Edilir?”

Cerit, kan uyuşmazlığı için test yapılması gerektiğini belirterek; “Basit bir kan testiyle Rh (+) veya Rh (-) olduğunuz anlaşılabilirken aynı zamanda yine bir kan testiyle, annede duyarlılaşma olup olmadığı ve devam eden gebelikte sorun yaşayıp yaşamayacağı anlaşılabilir”.

* “Kan Uyuşmazlığında Önlemler”

Geçmiş de çok önemli sorunlara yol açan kan uyuşmazlığın, günümüzde çok basit bir önlemle yönetilebilindiğini ifade eden Cerit; “Anne henüz duyarlılaşmadan yapılan Rh immunglobulin adlı bir kan ürünü anneyi hiç karşılaşmamış gibi koruyor. Bu ilaç, bebeğin kanıyla annenin kanının karşılaşma ihtimali olan durumlardan hemen önce anneye uygulanarak, basit bir iğne ile bu durum önlenmiş oluyor.

Önemli olan, gebelikte herhangi bir sebeple vajinal kanama,düşük,dış gebelik,gebelik sonlandırılması,kan nakli yapılması ya da bazı riskli gebelikte tanı amaçlı uygulanan cerrahi girişimlerden sonra da muhakkak bu ilacın uygulanması gerektiğidir. Kan uyuşmazlığı olan her çift, her gebelikte doktoru soracak olsa da, unutulmaması için sağlık personeline hatırlatmada bulunmalı ve koruyucu iğnenin yapılması sağlanmalıdır.

Kan uyuşmazlığı olan ve ilk doğumunu yapan annede önce bebeğin kan grubuna bakılır. Rh (+) ise anneye sonraki gebeliklerin etkilenmemesi için bu uyuşmazlık iğnesi uygulanır. Bebek, Rh (-) ise bu iğneye gerek yoktur.”

* “Gebelik; aileye yeni bir üye katılımının beklentisi ve heyecanıyla yaşanılan çok önemli bir süreçtir.”

Kırklareli Halk Sağlığı Müdürü Dr. Çiğdem Cerit, son olarak şunları kaydetti; “Gebelik; aileye yeni bir üye katılımının beklentisi ve heyecanıyla yaşanılan çok önemli bir süreçtir. Bu süreçte verilen doğum öncesi bakımla; anne karnındaki bebek gelişiminin yakından takip edilmesi, gebelikteki risk oranlarının saptanması, gereksiz müdahalelerden kaçınılması, anne ve bebek ölümlerinin önlenmesi veya asgariye indirilmesi amaçlanmaktadır. Gebeliğin hedeflendiği şekilde; sağlıklı bir bebek ve sağlıklı bir anneyle sonuçlanması, gebenin ve ona bakım veren sağlık ekibinin görev ve sorumluluğu kapsamındadır. Doğum öncesi bakım; gebelik oluştuğu anda başlanmalı ve sağlıklı bir bebek dünyaya gelene kadar aksatılmadan devam edilmelidir.” (Kadir Sinici)