KARACİĞER YAĞLANMASI VE TIBBİ BESLENME TEDAVİSİ

Kadir Sinici

Uzm.Dyt.Sıla Yeniçeri, Karaciğer Yağlanması ve Tıbbi Beslenme Tedavisi hakkında gazetemize açıklamalarda bulundu. Yağlı karaciğer hastalığının son yıllarda toplumda görülme sıklığı arttığını belirten Yeniçeri,; “karaciğerde yağ birikimi ve kronik stres ortaya çıkmasını tetiklemektedir. 4 aşama şeklinde ilerler; ilk aşaması karaciğerde aşırı yağ birikimi, ikinci aşaması yağların uzun süreli birikimi sonucu iltihaplanması, üçüncü aşama kalıcı yağ dokusu iltihaplanması sonucu dokunun sıvı akışını azaltarak sertleşmesi, son aşama ise sirozdur. Siroz karaciğer yetmezliğine neden olarak geri dönülmez bir aşamaya ulaşabilir. Obezite, insülin direnci, diyabet, kan yağlarının yüksekliği (hiperlipidemi), hipertansiyon gibi hastalıkların dolaylı olarak sonucudur.Hareketsiz yaşam, yetersiz uyku, diyet kompozisyonu faktörleri en çok görülen nedenlerdendir.

 

Genellikle bu kişilerde işlenmiş ve fast-food gıdalar, şeker oranı yüksek besinler, aşırı kırmızı et, gazlı içecekler, paketli gıdalar, trans yağ oranı yüksek yiyecekler yani “Batı Diyeti” tarzında tüketim fazladır. Bazı kişiler sağlıklı beslense bile kısa süreli ihmal sonucu genetik yatkınlıktan dolayı görülebilmektedir. Meyve, tahıl grubu (ekmek, makarna, bulgur gibi) gibi sağlıklı besinlerin miktarını ve zamanını ayarlamama; bu alışkanlığın uzun bir dönem sürdürülmesi sonucu bile karaciğer yağlanması ortaya çıkabilmektedir. Vücuttaki vitamin, mineral düzeylerine bakıldığında yağlı karaciğer hastalığına sahip bireylerde serum çinko, bakır, A, C, D, E vitaminleri seviyelerinde azalma olduğu görülmüştür.

Doktor teşhisinden sonra ilk olarak diyetisyen eşliğinde düzenli beslenme ve vücut ağırlığının kontrolüne odaklanılmalıdır. Fazla kilolu ve obez bireyler için haftada en az 1 kg/gün kayıp ve haftada en az 5 gün/30 dakika fiziksel aktivite önerilmektedir. Hızlı ve kontrolsüz kilo kaybının zararlı olduğu ve belirtileri kötüleştirdiği unutulmamalıdır. Diyet tedavisinde yeşil yapraklı sebzeler, sınırlı meyve tüketimi, tam tahıllar, kabuklu yemişler, haftada 2 kez balık, sınırlı kırmızı et ve süt grubu, omega-3 kaynağı ceviz/zeytin yağı  tüketimi içeren Akdeniz diyeti protokolü önerilmektedir.

E vitamini içeren zeytinyağı, fındık ve yeşil sebzeler hücrelerin antioksidan seviyesini artırarak hücreleri yeniler bu yüzden hastalığın tedavi edilmesine yardımcı olmaktadır. Yapılan bir çalışmada günlük 4 yemek kaşığı zeytin yağıtüketiminin tahlil değerlerinde belirtilen trigliserit değerini azalttığı ve insülin direncini düşürdüğü gözlenmiştir. Yeşil çayda bulunan kateşin, zerdeçalda bulunan kurkumin, üzümde bulunan resveratrolpolifenollerinin karaciğer enzim seviyelerini azalttığı bilinmektedir.

 

Bireysel olarak yapılabilecek beslenme takviyeleri;

Günlük meyve tüketimini 2 porsiyonla sınırlamak ve gece tüketmemek

Glisemik indeksi düşük armut, mandalina, elma, kivi gibi kış meyvelerini tüketmek

Her gün zerdeçal, çörek otu, keten tohumu ve sumak tüketmek

Enginarı haftada 3 kez tüketmek ve yaprağıyla çay demlemek

Salatalara turp ve haşlanmış pancar eklemek

Kahvaltılarda 2-3 adet ceviz ve 1-2 yemek kaşığı zeytin yağıtüketmek

Keçi,koyun gibi küçükbaş hayvanların et ve süt ürünlerini tüketmek

Günde en az 30 dakika hareket etmek” dedi.