Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan Gelir Dağılımı İstatistikleri, 2023 yılına ilişkin gelir bilgilerini gün yüzüne çıkardı. Bu verilere göre, Türkiye’de en yüksek gelir grubunun toplam gelirden aldığı pay, yüzde 48,7 olarak belirlendi. Bu durum, gelir eşitsizliğinin sürdürdüğüne işaret ediyor.
Gelir Dağılımı Araştırması Sonuçları
Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması’nın 2023 yılı sonuçları, bir önceki yıl olan 2022’yi referans alarak hesaplandı. Hanehalkı gelirleri, büyüklüğü ve kompozisyonu dikkate alınarak eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine dönüştürüldü. Bu yöntem, gelir dağılımını daha doğru bir şekilde yansıtmak için kritik bir öneme sahip.
Gelir Eşitsizliğinde Gini Katsayısı
Gelir dağılımındaki eşitsizliği ölçmek için kullanılan Gini katsayısı, sıfıra yaklaştıkça eşitliği, bire yaklaştıkça ise bozulmayı ifade eder. 2023 yılında Gini katsayısı, bir önceki yıla göre 0,005 puan artışla 0,420 olarak tahmin edildi. Tüm sosyal transferlerin hariç tutulduğu hesaplamalarda ise Gini Katsayısı 0,488 olarak belirlendi.
Yüksek ve Düşük Gelir Grubunun Payı
En yüksek eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine sahip yüzde 20’lik grubun, toplam gelirden aldığı pay bir önceki yıla göre 0,7 puan artarak yüzde 48,7’ye ulaştı. Öte yandan, en düşük gelir grubunun payı ise sadece yüzde 6,1 olarak kaydedildi. Bu durum, Türkiye’deki gelir dağılımındaki dengesizliğin devam ettiğini gösteriyor.
Hanehalkı Gelirleri ve Artışlar
2023 yılı itibarıyla Türkiye’de yıllık ortalama hanehalkı kullanılabilir geliri, yüzde 84,1 artışla 181 bin 200 TL’ye yükseldi. Aynı şekilde, yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri ise bir önceki yıla göre yüzde 85,3 artışla 90 bin 116 TL’ye çıktı. Bu artışlar, ekonomik koşulların iyileştiğini gösterse de gelir dağılımındaki eşitsizlik sorununu çözmüyor.
Eğitime Göre Gelir Farklılıkları
Araştırmaya göre, yıllık ortalama esas iş gelirleri eğitim seviyesine göre önemli farklılıklar gösteriyor. Yükseköğretim mezunları ortalama 157 bin 851 TL gelir elde ederken, lise ve dengi okul mezunları 114 bin 374 TL, lise altı eğitimliler 89 bin 012 TL ve okur-yazar olmayan bireyler ise 45 bin 637 TL gelir elde etti. Bu durum, eğitim düzeyinin gelir üzerinde belirleyici bir etkiye sahip olduğunu ortaya koyuyor.
Sektörel Gelir Analizleri
Sektörel bazda yapılan analizlerde, en yüksek Yıllık Ortalama Gelir hizmet sektöründe 121 bin 013 TL, en düşük gelir ise tarım sektöründe 92 bin 632 TL olarak belirlendi. Tarım sektöründeki yıllık ortalama esas iş gelirinde geçen yıla göre %100,9 oranında bir artış gözlemlendi. Bu artış, tarım sektöründeki gelişmeleri ve desteklerin etkisini yansıtıyor.
Bölgesel Gelir Dağılımı
Bölgesel verilere bakıldığında, Türkiye’de yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirinin en yüksek olduğu bölge İstanbul (TR10) olarak belirlendi ve bu bölgedeki gelir 124 bin 723 TL olarak kaydedildi. Ankara (TR51) bölgesi 115 bin 758 TL, Tekirdağ, Edirne, Kırklareli (TR21) bölgesi ise 107 bin 583 TL ile izledi. En düşük gelire sahip bölge ise 41 bin 385 TL ile Van, Muş, Bitlis ve Hakkari (TRB2) bölgesi oldu.
2023 yılına ait gelir dağılımı istatistikleri, Türkiye’deki gelir eşitsizliğinin ciddi boyutlarda devam ettiğini gösteriyor. En yüksek gelir grubunun aldığı payın artması ve en düşük gelir grubunun payının hala yetersiz seviyelerde kalması, sosyal politikaların geliştirilmesi gerekliliğini ortaya koyuyor. Gelir dağılımındaki adaletin sağlanması, sürdürülebilir bir ekonomik büyüme için kritik bir öneme sahip.
Kaynak: tuik.gov.tr
Haber Merkezi
