Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan 2024 Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması verileri, ülkemizde internet kullanım alışkanlıklarının önemli değişimlerini ortaya koydu. Özellikle E-ticaret ve kamu hizmetlerinden yararlanma oranları, dijital dönüşümün toplumda nasıl bir etki yarattığını gösteriyor.
E-Ticaret Kullanım Oranı Artıyor
2024 yılı itibarıyla Türkiye'de internet üzerinden mal veya hizmet satın alma ya da sipariş verme oranı %51,7 olarak belirlendi. 2023 yılında bu oran %49,5 iken, 2024 yılında önemli bir artış gösterdi. Cinsiyete göre ise erkeklerde e-ticaret kullanımı %54,1, kadınlarda ise %49,3 olarak gerçekleşti. Son üç ayda (2024 yılının ilk üç ayı) mal veya hizmet satın alan bireylerin %38,8’i bu işlemi gerçekleştirdi.
E-Ticaret Harcamaları ve Tercihler
2024 yılının ilk üç ayında internet üzerinden mal veya hizmet satın alan bireylerin %76,7'si giyim, ayakkabı ve aksesuar alırken, bunu %47,5 ile lokantalardan yapılan teslimatlar, %34,0 ile gıda ürünleri, %32,4 ile kozmetik ve sağlık ürünleri izledi. Cinsiyet ayrımında erkeklerin %70,3’ü giyim ve aksesuar satın alırken, kadınların %83,0’ı aynı kategoriyi tercih etti. Kadınlar ayrıca %46,6 oranında kozmetik ve sağlık ürünleri alırken, erkeklerin bu oranı %33,5 oldu.
E-Devlet Kullanımı ve Kamu Hizmetleri
Son 12 ay içinde resmi makamların web sitelerini ve uygulamalarını kullanarak kamu hizmetlerinden yararlanan bireylerin oranı %73,7 oldu. Bu oran erkeklerde %80,7, kadınlarda ise %66,7 olarak belirlendi. E-devlet hizmetlerini en fazla kullanan yaş grubunun %92,1 ile 25-34 yaş arasında olduğu gözlemlendi. 65-74 yaş grubunda ise bu oran %25,6 olarak en düşük seviyede kaldı.
E-Devlet Hizmetleri Kullanım Amaçları
Bireylerin e-devlet hizmetlerini kullanım amaçları arasında %68,6 ile resmi makamlar tarafından saklanan kişisel bilgilere erişim ilk sırayı aldı. Kamu kurumlarından randevu alma veya rezervasyon yaptırma %47,9 ile ikinci sırada yer alırken, %45,1 ile kamu kuruluşlarına ait web sitelerinden bilgi edinme üçüncü sırada yer aldı.
Sosyal Medya ve Mesajlaşma Uygulamaları
İnternet kullanıcılarının en çok tercih ettiği sosyal medya ve mesajlaşma uygulamaları arasında WhatsApp %86,2 ile birinci sırada yer alırken, YouTube %71,3 ve Instagram %65,4 ile takip etti. Cinsiyet açısından erkekler %89,5 oranında WhatsApp, %74,7 oranında YouTube ve %67,0 oranında Instagram kullanırken, kadınlar %82,9 oranında WhatsApp, %68,0 oranında YouTube ve %63,9 oranında Instagram tercih etti.
Akıllı Cihazlar ve Kullanıcı Tercihleri
İnternet kullanan bireylerin en çok tercih ettiği internet bağlantılı cihazlar arasında %47,9 ile internet bağlantılı TV, %10,2 ile robot süpürgeler ve akıllı ev aletleri yer alıyor. Akıllı saatler, spor bantları ve internet bağlantılı aksesuarlar %9,7 ile üçüncü sırada yer aldı. Cep telefonu, akıllı telefon, tablet, dizüstü veya masaüstü bilgisayar satın alırken bireylerin en çok önem verdiği özellikler arasında fiyat %89,2, donanım özellikleri %71,7 ve marka, tasarım ya da boyut %67,4 oranında yer aldı.
TÜİK'in 2024 Hanehalkı BT Kullanım Araştırması, Türkiye'de dijital alışkanlıkların nasıl evrildiğini ve e-ticaret ile Kamu hizmetleri kullanımında yaşanan değişimleri gözler önüne seriyor. Bu veriler, hem bireylerin internet kullanım alışkanlıkları hem de dijital hizmetlerin toplum üzerindeki etkilerini anlamak açısından önemli bir kaynak oluşturuyor.
Kaynak: tuik.gov.tr
Haber Merkezi