Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Eylül 2024 dış ticaret endeksleri, ihracat ve ithalat performansındaki değişimleri ortaya koydu. Veriler, ihracat birim değer endeksinin yıllık bazda artış gösterdiğini, ancak ihracat miktar endeksinde düşüş yaşandığını gösteriyor. İthalat tarafında ise birim değer endeksinde artış, miktar endeksinde ise düşüş dikkat çekti.
İhracat Birim Değer Endeksi Yükseldi
Eylül ayında ihracat birim değer endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 3,6 oranında arttı. Sektörler bazında incelendiğinde, en yüksek artış yüzde 11,6 ile gıda, içecek ve tütün grubunda görüldü. Ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 6,2 artış yaşanırken, yakıt grubunda yüzde 12,1 oranında bir düşüş kaydedildi. İmalat sanayinde (gıda, içecek ve tütün hariç) ise yüzde 3,2 oranında artış gerçekleşti.
İhracat Miktar Endeksi Geriledi
İhracat miktar endeksi, Eylül ayında yıllık bazda yüzde 5,2 oranında azaldı. Özellikle gıda, içecek ve tütün grubunda yüzde 11,8 oranında bir düşüş yaşandı. Ham maddelerde yüzde 12,6, yakıtlarda ise yüzde 34,3 oranında azalma kaydedildi. Ancak imalat sanayinde (gıda, içecek ve tütün hariç) yüzde 1,3 oranında bir artış gözlemlendi. Bu durum, sektör bazlı dalgalanmaların ihracat miktarını etkilediğini ortaya koyuyor.
İthalatta Farklı Dinamikler
İthalat birim değer endeksi Eylül ayında yıllık bazda yüzde 4,7 oranında artış gösterdi. Gıda, içecek ve tütün grubunda yüzde 8,2, ham maddelerde yüzde 5,3, imalat sanayinde (gıda, içecek ve tütün hariç) yüzde 4,3 oranında artış gerçekleşti. Buna karşın yakıt grubunda yüzde 3,7 oranında bir düşüş yaşandı.
İthalat miktar endeksi ise Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 5,8 azaldı. Gıda, içecek ve tütün grubunda yüzde 9,0, yakıt grubunda ise yüzde 13,1 oranında azalma görüldü. Ancak ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 4,1 ve imalat sanayinde (gıda, içecek ve tütün hariç) yüzde 2,1 oranında artış gerçekleşti.
Mevsim ve Takvim Etkilerinden Arındırılmış Veriler
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracat miktar endeksi, 2024 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 4,6 oranında azalarak 148,4 seviyesine geriledi. Takvim etkilerinden arındırılmış veriler ise ihracat miktar endeksinin 2023 yılı Eylül ayındaki 160,3 seviyesinden 151,9’a düştüğünü ve yıllık bazda yüzde 5,2 azalma yaşandığını ortaya koydu.
İthalat miktar endeksi, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre, 2024 yılı Ağustos ayında 117,9 iken Eylül ayında yüzde 0,7 oranında azalarak 117,0 seviyesine indi. Takvim etkilerinden arındırılmış ithalat miktar endeksi ise yıllık bazda yüzde 5,8 oranında azaldı ve 114,9 olarak gerçekleşti.
Türkiye’nin Ticaret Gündeminde Değişimler
TÜİK verileri, Türkiye’nin dış ticaret performansındaki dalgalanmaları gözler önüne seriyor. İhracat birim değer endeksindeki artış, ürün fiyatlarının yükseldiğini gösterirken, miktar endeksindeki düşüş ise ticaret hacminin azaldığını ortaya koyuyor. İthalatta ise benzer bir tablo görülüyor. Söz konusu veriler, dış ticaretin sektörler bazında farklı dinamiklere sahip olduğunu ve bu dinamiklerin ticaret politikaları için kritik bir öneme sahip olduğunu gösteriyor.
Kaynak: tuik.gov.tr
Haber Merkezi
