Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan "Girişim Özelliklerine Göre Uluslararası hizmet ticareti İstatistikleri 2022" verileri, Türkiye’nin Hizmet ihracatı ve ithalatında büyük ölçekli girişimlerin belirleyici bir rol oynadığını ortaya koydu. Bu verilere göre, hizmet ihracatının yüzde 64,4’ü, hizmet ithalatının ise yüzde 56,3’ü Büyük ölçekli girişimler tarafından gerçekleştirildi.
Büyük Ölçekli Girişimlerin Hakimiyeti
Hizmet ihracatında 250 ve üzeri çalışana sahip büyük ölçekli girişimler, toplam ihracatın yüzde 64,4’lük kısmını gerçekleştirdi. Bu girişimlerin hizmet ihracatı yapan girişimler içerisindeki payı ise yalnızca yüzde 3 olarak belirlendi. Hizmet ithalatında da benzer bir tablo dikkat çekiyor. Büyük ölçekli girişimler, ithalatın yüzde 56,3’ünü gerçekleştirirken, toplam ithalat yapan girişimlerin yüzde 4,9’unu oluşturdu.
Mikro ve Küçük Girişimlerin Sınırlı Payı
Mikro ölçekli girişimler (1-9 çalışan), hizmet ihracatında yüzde 6,7 pay alırken, toplam hizmet ihracatı yapan girişimlerin yüzde 63,2’sini oluşturdu. Küçük ölçekli girişimlerin (10-49 çalışan) hizmet ihracatındaki payı yüzde 12,2, orta ölçekli girişimlerin (50-249 çalışan) payı ise yüzde 16,2 olarak belirlendi. Mikro girişimler hizmet ithalatında yüzde 7,5’lik, Küçük ölçekli girişimler ise yüzde 8,5’lik bir pay aldı.
Ulaştırma ve Depolama Faaliyetleri Lider
Hizmet ihracatında en büyük pay ulaştırma ve depolama sektörüne ait. Toplam 47 milyar 420 milyon dolarlık hizmet ihracatının 34 milyar 442 milyon doları bu sektörde faaliyet gösteren girişimler tarafından gerçekleştirildi. Bilgi ve iletişim faaliyetleri 3 milyar 576 milyon dolar, imalat sanayi girişimleri ise 3 milyar 116 milyon dolar hizmet ihracatı gerçekleştirdi.
Hizmet ithalatında ise toplam 35 milyar 933 milyon dolarlık ithalatın 10 milyar 604 milyon doları imalat sanayi girişimlerine ait. Toptan ve perakende ticaret sektörü 6 milyar 899 milyon dolar, bilgi ve iletişim sektörü ise 2 milyar 99 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirdi.
Türkiye Kontrollü Girişimlerin Etkisi
Taşımacılık hizmetlerinde ihracatın yüzde 91,4’ü, ithalatın ise yüzde 83,7’si Türkiye kontrolündeki girişimler tarafından yapıldı. Telekomünikasyon, bilgisayar ve bilgi hizmetleri ihracatında ise yabancı kontrollü girişimler yüzde 56,5 ile öne çıkarken, Türkiye kontrollü girişimlerin payı yüzde 43,5’te kaldı. Finansal hizmetlerde Türkiye kontrollü girişimler, ihracatın yüzde 60,1’ini ve ithalatın yüzde 72’sini gerçekleştirdi.
Yabancı Kontrollü Girişimlerin Payı
Sigorta ve emeklilik hizmetlerinde yabancı kontrollü girişimler ihracatın yüzde 35,4’ünü ve ithalatın yüzde 37,6’sını gerçekleştirdi. Bu veriler, özellikle bazı sektörlerde yabancı kontrollü girişimlerin etkisini net bir şekilde ortaya koyuyor. Ancak Türkiye kontrolündeki girişimlerin toplam hizmet ticaretindeki etkinliği genel anlamda yüksek.
Türkiye’nin hizmet ticareti, hem büyük ölçekli girişimlerin hem de Türkiye kontrollü girişimlerin etkisiyle önemli bir ekonomik dinamizm sergiliyor. Veriler, sektörel dağılımın yanı sıra girişim ölçeğinin hizmet ticareti üzerindeki etkisini de net bir şekilde ortaya koyuyor.
Kaynak: tuik.gov.tr
Haber Merkezi
