Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2023 yılına ait kazanç yapısı verilerini açıkladı. Verilere göre, 2023 yılında Türkiye’deki Yıllık ortalama brüt kazanç 305 bin 784 TL oldu. Bu değer, erkeklerde 314 bin 242 TL, kadınlarda ise 289 bin 720 TL olarak kaydedildi. Kadın ve erkek arasındaki maaş farkı dikkat çekici bir şekilde devam ederken, kazanç düzeyleri de eğitim durumu ve sektöre göre farklılık gösteriyor.
Kadın ve Erkeklerin Maaş Farkları: Yüksek Kazanç Eğitimle Bağlantılı
Verilere göre, ücretli çalışan erkeklerin aylık ortalama brüt kazancı 24 bin 11 TL iken, kadınların aylık brüt kazancı 23 bin 344 TL oldu. Kadınlar, erkeklere kıyasla yüzde 2,8 daha düşük bir maaş almakta. Eğitim düzeyine bakıldığında ise kazançlar, eğitim seviyesi arttıkça yükseliyor. Yükseköğretim mezunlarında, erkeklerin yıllık ortalama brüt kazancı 431 bin 364 TL, kadınların ise 354 bin 149 TL oldu. Buradaki fark yüzde 17,9 olarak hesaplanıyor.
İstihdam Sektörlerine Göre Kazanç Dağılımı
Kazanç yapısı, sektörlere göre de büyük farklılıklar gösteriyor. En yüksek yıllık ortalama brüt kazanç 640 bin 739 TL ile finans ve sigorta faaliyetlerinden elde edilirken, bu sektörü 605 bin 317 TL ile bilgi ve iletişim sektörleri takip etti. Kadınlar açısından bakıldığında, ulaştırma ve depolama sektörü ile elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi sektörlerinde kadın çalışanların kazancı erkekleri geçti. Ulaştırma ve depolama sektöründe kadınların yıllık ortalama brüt kazancı 414 bin 502 TL, erkeklerde ise 398 bin 827 TL oldu.
Saatlik Kazançta Cinsiyet Farkı
TÜİK verilerine göre, saatlik kazançlar da cinsiyet bazında farklılık gösteriyor. Türkiye genelinde saatlik ortalama brüt ücret 119 TL olarak kaydedilirken, erkeklerin saatlik kazancı 117 TL, kadınların ise 123 TL oldu. Kadınlar, erkeklere kıyasla yüzde 5,1 daha yüksek bir saatlik kazanç elde ediyor. Ancak bu farkın sektör ve pozisyonlara göre değişkenlik gösterdiğini belirtmek gerekiyor.
Meslek Gruplarında Cinsiyet Eşitsizliği
Kadın ve erkek arasındaki kazanç farkı en fazla meslek gruplarında gözlemleniyor. Sanatkârlar ve ilgili işlerde çalışan kadınların yıllık kazancı erkeklerden yüzde 23,5 daha düşük. Benzer şekilde, teknisyenler, teknikerler ve yardımcı profesyonel meslek mensuplarında da kadınlar erkeklerden yüzde 22,9 daha az kazanıyor. Bu farklar, sektördeki kadın ve erkek çalışan sayısının dengesizliğinden kaynaklanıyor olabilir.
Yükseköğretim Mezunlarında En Yüksek Kazanç
TÜİK verilerine göre, yükseköğretim mezunları en yüksek yıllık ortalama brüt kazancı elde ediyor. Erkeklerin kazancı 364 bin 370 TL, kadınların ise 301 bin 73 TL oldu. Yükseköğretim mezunu kadınların yıllık ortalama kazancı, erkeklerden yüzde 17,4 daha düşük. Bu durum, kadınların yükseköğretim alanlarındaki düşük temsili ve sektörel farklılıklar ile açıklanabilir.
Kazanç Eşitsizliğinin Derinleşen Yapısı
2023 yılı kazanç yapısı verileri, Türkiye’deki kadın-erkek maaş farklarının hala ciddi boyutlarda olduğunu ortaya koyuyor. Kadınlar, erkeklerden daha düşük maaşlar alırken, eğitim düzeyinin yükselmesiyle kazanç farkları da artıyor. Bu eşitsizlik, özellikle sektör ve meslek gruplarındaki cinsiyet ayrımcılığının bir yansıması olarak karşımıza çıkıyor. Kadınların yüksek maaşlı sektörlerdeki temsili düşükken, erkekler genellikle daha fazla kazanç sağlayan işlerde yer alıyor. Cinsiyet eşitsizliğini ortadan kaldırmak için toplumsal ve sektörel anlamda daha eşitlikçi bir yaklaşımın benimsenmesi gerekmektedir.
Kaynak: tuik.gov.tr
Haber Merkezi
