Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) tarafından yayınlanan Seragazı Emisyon İstatistikleri, 1990-2022 verilerine göre Türkiye'nin toplam sera gazı emisyonları 2022 yılında 558,3 Mt CO2 eşdeğeri olarak hesaplandı. Bu değer, bir önceki yıla göre %2,4 oranında bir azalmayı işaret ediyor. Kişi başına düşen sera gazı emisyonları ise 2022 yılında 6,6 ton CO2 eşdeğeri olarak kaydedildi, bu oran 2021 yılında 6,8 ton ve 1990 yılında ise 4,1 ton olarak belirlenmişti. Türkiye'nin sera gazı emisyonlarındaki azalma, sürdürülebilirlik ve çevre koruma adına atılan önemli adımların bir göstergesi olarak değerlendirilebilir.
2022 yılı toplam sera gazı emisyonlarının %71,8'lik en büyük payını enerji kaynaklı emisyonlar oluşturdu. Enerji sektörü, toplam sera gazı emisyonlarında başı çekerken, bu sektörü sırasıyla %12,8 ile tarım, %12,5 ile endüstriyel işlemler ve ürün kullanımı, %2,9 ile de atık sektörü takip etti. Enerji sektöründe meydana gelen %1,4'lük azalma, sürdürülebilir enerji politikalarının etkin bir şekilde uygulandığını ve enerji verimliliği projelerinin hayata geçirildiğini göstermektedir.
Enerji sektörünün 2022 yılındaki sera gazı emisyonları, 1990 yılına kıyasla %179,8 artış gösterdi. Ancak bir önceki yıla göre %1,4 azalma ile 400,6 Mt CO2 eşdeğeri olarak hesaplandı. Bu, enerji sektöründe yapılan iyileştirmelerin ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yapılan yatırımların olumlu etkilerini gözler önüne seriyor. Enerji üretiminde kullanılan fosil yakıtların azaltılması ve daha temiz enerji kaynaklarına yönelme, Türkiye'nin emisyonlarını düşürmede önemli bir rol oynamaktadır.
Endüstriyel işlemler ve ürün kullanımı emisyonları, 1990 yılına göre %208,1 oranında bir artış gösterdi, ancak bir önceki yıla göre %6,4 oranında azalarak 69,9 Mt CO2 eşdeğeri olarak hesaplandı. Bu sektördeki azalma, sanayi alanında çevre dostu teknolojilerin kullanımının arttığını ve endüstriyel süreçlerin daha verimli hale getirildiğini göstermektedir. Aynı zamanda, sanayide yapılan emisyon azaltım çalışmaları ve yeşil teknolojilere yapılan yatırımların da etkili olduğu söylenebilir.
Tarım sektörü emisyonları, 1990 yılına göre %37,9 oranında artış gösterdi. Ancak 2022 yılında bir önceki yıla göre %5,1 oranında azalarak 71,5 Mt CO2 eşdeğeri olarak hesaplandı. Tarım sektöründeki bu azalma, sürdürülebilir tarım uygulamalarının yaygınlaşması ve tarımda kullanılan metotların çevresel etkilerinin azaltılmasıyla mümkündür. Çiftçilerin daha az sera gazı emisyonuna neden olan teknikleri benimsemesi, bu alandaki emisyonların düşmesinde önemli bir rol oynamaktadır.
Atık sektörü emisyonları ise 1990 yılına göre %57,7 ve bir önceki yıla göre %5,5 oranında artarak 16,3 Mt CO2 eşdeğeri olarak kaydedildi. atık yönetimi politikalarının iyileştirilmesi, geri dönüşümün teşvik edilmesi ve atıkların daha etkin bir şekilde işlenmesi, bu sektördeki emisyonların kontrol altına alınmasına yardımcı olacaktır. Türkiye'nin atık yönetimi konusunda yaptığı çalışmalar, ilerleyen yıllarda daha olumlu sonuçlar vermesi beklenmektedir.
Son olarak, toplam CO2 emisyonlarının %32,6'sı elektrik ve ısı üretiminden kaynaklanırken, %86,6'sı enerji sektöründen gelmektedir. Endüstriyel işlemler ve ürün kullanımı sektörü %13,1, tarım ve atık sektörleri ise %0,3 oranında emisyon üretmektedir. CH4 ve N2O emisyonlarının büyük bir kısmı tarım sektöründen gelmektedir. Bu veriler, farklı sektörlerin sera gazı emisyonlarına olan katkısını açıkça ortaya koymaktadır ve her sektörün kendi emisyon azaltım stratejilerini geliştirmesi gerektiğini göstermektedir. Türkiye, sera gazı emisyonlarını azaltma yolunda önemli adımlar atmaya devam etmekte ve sürdürülebilir bir gelecek için çalışmaktadır.
Kaynak: tuik.gov.tr
Kevser Çelik
