Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Kasım 2024 yılına ait Yurt Dışı Üretici fiyat endeksi (YD-ÜFE) verilerini açıkladı. Verilere göre, Türkiye’de YD-ÜFE, Kasım ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 25,19 oranında bir artış gösterdi. Ancak, bir önceki aya göre YD-ÜFE’de yüzde 0,86’lık bir azalma yaşandı. Bu veriler, Türkiye’nin dış üretim maliyetlerinin arttığını ancak kısa vadede azalma eğiliminde olduğunu gösteriyor.
Yıllık ve Aylık Değişimler
YD-ÜFE’nin Kasım 2024 itibarıyla yıllık artışı yüzde 25,19 olarak kaydedildi. Bu, Türkiye ekonomisinde dış üretim maliyetlerinin geçen yıl aynı döneme göre önemli bir oranda arttığını ortaya koyuyor. Ancak, aylık bazda YD-ÜFE’nin bir önceki aya kıyasla yüzde 0,86 azaldığı dikkat çekiyor. Yıl sonuna yaklaşırken, dış üretici fiyatlarındaki bu dalgalanma, ihracat yapan firmalar için önemli bir gösterge olabilir.
Sanayi Sektörlerinde Yıllık Artışlar
Sanayi sektörlerinde de belirgin artışlar gözlemleniyor. Madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe yıllık değişim yüzde 24,18, imalat sektöründe ise yüzde 25,21 olarak gerçekleşti. İmalat sektöründeki artış, Türkiye’nin sanayi üretiminin dış pazarlarda daha pahalı hale gelmesine yol açabilir. Bu durum, özellikle ihracat yapan sanayi firmalarının maliyetlerini etkileyebilir.
Ana Sanayi Gruplarında Yüksek Artışlar
Ana sanayi gruplarında da benzer şekilde yüksek artışlar yaşandı. Ara mallarında yüzde 22,99, dayanıklı tüketim mallarında yüzde 30,39, dayanıksız tüketim mallarında ise yüzde 25,44 oranında artışlar görüldü. Özellikle dayanıklı tüketim mallarındaki yüksek artış, iç piyasadaki tüketici harcamalarının maliyet açısından artan bir baskı altında olduğunun bir göstergesi olabilir. Sermaye mallarında ise yüzde 31,18 oranında bir artış yaşandı, bu da yatırım yapan firmalar için daha yüksek maliyetlerin ortaya çıkmasına neden olabilir.
Aylık Değişimlerde Düşüşler
Aylık verilerde ise sanayi sektörlerinde bir gerileme görüldü. Madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe yüzde 3,01 azalma yaşanırken, imalat sektöründe ise yüzde 0,82’lik bir azalma söz konusu oldu. Bu düşüşler, üretim maliyetlerinin düşmesiyle birlikte, ekonominin kısa vadeli toparlanma sürecinde olduğunu gösterebilir. Ayrıca, ana sanayi gruplarında da benzer şekilde düşüşler yaşandı; ara mallarında yüzde 0,85, dayanıklı tüketim mallarında yüzde 0,29, dayanıksız tüketim mallarında ise yüzde 0,15 azalış görüldü.
Enerji ve Sermaye Mallarında Düşüşler
Enerji fiyatlarında yüzde 1,91’lik bir azalma yaşandı. Bu durum, enerji maliyetlerinin dış üretim fiyatlarını etkileme potansiyeline sahip olduğunu ancak Kasım ayında bir rahatlama yaşandığını işaret ediyor. Sermaye mallarındaki azalma ise yüzde 1,49 olarak kaydedildi. Sermaye mallarının fiyatlarındaki gerileme, Türkiye’deki yatırımcılar için kısa vadeli maliyet avantajı sağlayabilir.
Ekonomik Görünüm ve Beklentiler
Kasım 2024 verilerine göre, Türkiye’nin YD-ÜFE’sinde yıl boyunca süregelen artışlar, özellikle imalat ve dayanıklı tüketim mallarında belirginleşmiştir. Ancak, aylık bazda yaşanan azalmalar, dış üretici fiyatlarında bir tür dengeye ulaşılmaya başlandığını gösteriyor. Önümüzdeki dönemde, enerji ve sermaye mallarındaki fiyat hareketleri, Türkiye’nin sanayi üretimi ve dış ticaretinin seyrini etkilemeye devam edecektir. Bu durum, özellikle ihracat yapan sektörler ve sanayi üreticileri için maliyetler açısından önemli bir gösterge olmaya devam edecektir.
Kaynak: tuik.gov.tr
Haber Merkezi
